Jay - Z

[MaNiaQuaRizMa]

Jay - Z

1969 Brooklyn doğumlu Shawn Corey Carter, daha küçük yaştayken
annesinin kendisine almış olduğu ‘boombox’ ile emprovize şekilde
besteler yapmaya başladı. Yaşadığı mahallede ‘Jazzy’ olarak çağırılan
Shawn, daha sonradan bu lakabını Jay-Z’ye çevirerek diğer bir rapçi
Jaz-O ile çalışmaya başladı. Jaz-O’nun 80’lerdeki ve 90’lardaki
kayıtlarında yer alan Jay-Z, ilk kez adını LL Cool J gibi rapçilerle,
karşılıklı giriştiği emprovize rap savaşlarıyla duyurdu. Bu atışmalar
sonrası müzik prodüktörlerinin dikkatini çekmeyi başaran rapçi, 1995
yılında Big L’in “Lifestylez Ov Da Poor & Dangerous” albümündeki
“Da Graveyard” ve Mic Geronimo’nun “The Natural” albümündeki “Time To
Build” parçasında yer aldı.

Çevredeki diğer rapçilerden farklı bir şekilde değişik bir düzende
ilerleme kararı alan Jay-Z, hiçbir plak şirketiyle anlaşmayarak 1995
senesinde Roc-A-Fella Records’u oluşturdu. 1996 senesinde ilk albümü
“Reasonable Doubt”ı çıkarttı ve bu albümde Mary J. Blige, Notorious
B.I.G., Memphis Bleek, Foxy Brown ve Big Jaz gibi sanatçılarla çalıştı.
1990’ların en önemli rap albümlerinden biri olarak kabul edilen
“Reasonable Doubt”, Amerika listelerinde 23 numara olurken, 1 yıl
içerisinde de 420,000 kopya sattı.

1997 senesinde Def Jam Recordings ile işbirliğine girişen Roc-A-Fella
Records ve Jay-Z, aynı sene “In My Lifetime, Vol. 1” adlı 2. albümünü
piyasaya sürerek Amerika listelerinde 3 numara olmayı başardı. Albümün
prodüktörlüğünde P. Diddy yer alırken, albüm şu ana kadar 1,2 milyon
kopya satarak platin plak kazandı.

1998 senesinin Mayıs ayında “Streets Is Watching” adlı soundtrack
albümünü yayınlayan Jay-Z, bu albümle Amerika listelerinde 27
numaradaydı. Albümde DMX, Memphis Bleek ve Ja Rule gibi sanatçılarla
birlikte çalışan rapçi, aynı sene “Vol. 2... Hard Knock Life” adlı 4.
albümünde de Swizz Beats ve Timbaland gibi prodüktörlerle birlikte
çalıştı. Jay-Z, bu albümle Amerika listelerinde 1 numara oldu ve
albümden çıkarttığı single “Hard Knock Life (Ghetto Anthem)” ile de
dünya çapında tanınan bir sanatçı haline geldi. Amerika’da 5 milyon,
tüm dünyada 8 milyon kopya satan ve diğer albümlerden daha sert bir
sounda sahip “Vol. 2... Hard Knock Life”, satışlarıyla 5 kez platin
plak kazanırken, 1999 Grammy’lerinden de “En İyi Rap Albümü” ödülünü
elde etti.

1999 senesinde sokak hip-hop sound’una geri dönen Jay-Z, “Vol. 3...
Life And Times Of S. Carter” adlı 5. albümüyle Amerika listelerinde bir
kez daha 1 numara olmayı başardı. Albümden çıkan en başarılı single
“Big Pimpin” olurken, albüm tüm dünyada 3 milyon kopya satmayı başardı.


2000 senesine gelindiğinde “The Dynasty: Roc La Familia” albümünü
piyasaya süren Jay-Z, bu albümde Kanye West, The Neptunes, Just Blaze
ve Rick Rock gibi prodüktörlerle birlikte çalıştı. Albüm, Jay-Z’yi
yeniden Amerika listelerinde 1 numara yaparken, rapçiye albümde Snoop
Dogg, Pharrell Williams ve R. Kelly gibi sanatçılar eşlik etti.

2001 senesinde “The Blueprint” albümünü yayınlayan Jay-Z, müzik
tarihindeki en önemli hip-hop albümlerinden birine imza atmış oldu.
Amerika listelerinde 1 numara olan “The Blueprint”, ilk haftada 450,000
kopya satarak 2 kez platin plak kazandı. Albümde hip-hop, jungle,
samba, hardcore rap gibi temalara rastlanırken, sanatçının bu albümdeki
konuk müzisyeni sadece Eminem’di. “The Blueprint” albümünden çıkan
single’lardan “Girls, Girls, Girls”, “Izzo (H.O.V.A)” ve “Song Cry”a
birer de klip çeken Jay-Z, aynı sene “Unplugged” albümünü yayınladı. Bu
canlı konser albümünde hip-hop grubu The Roots ile birlikte çalışan
rapçi, albümle Amerika listelerinde 31 numaradaydı.

2002 senesinde “The Best Of Both Worlds” albümünde R. Kelly ile
ortaklaşa çalışan Jay-Z, bu albümle Amerika listelerinde 2 numara oldu.
Albümdeki hiçbir parçaya video klip çekmedi ve aynı sene “The Blueprint
2: The Gift & The Curse” adlı solo albümünü yayınladı. İki CD
olarak piyasaya sürülen albüm, Amerika listelerinde 1 numaraya
yerleşti. İlk CD’de daha çok oryantal temalara yer veren Jay-Z,
albümünün ikinci bölümünde daha karanlık temaları işledi. Albümün
prodüktörlüğünde Timbaland, Kanye West, Dr. Dre ve The Neptunes
bulunurken, albüm satışlarıyla sanatçıya 4 kez platin plak kazandırdı.

2003 senesine gelindiğinde “The Blueprint 2: The Gift & The Curse”
albümünde yer alan bazı parçaları tek bir albümde toplayarak “The
Blueprint 2.1” adlı albümü piyasaya süren Jay-Z, aynı senenin sonuna
doğru “The Black Album” adlı albümünü hayranlarına ulaştırdı. Birçok
müzik eleştirmeninden olumlu yorumlar alan “The Black Album”, rapçiyi
bir kez daha Amerika listelerinde 1 numara yaptı. Albümde hiçbir konuk
müzisyenle çalışmayan Jay-Z, bunun aksine albümdeki her parçada ayrı
bir prodüktörle işbirliğine girişti. Albüm, 3 milyon kopya sattı ve
sanatçıya 4 kez platin plak kazandırdı.

2004 senesinde Jay-Z yeniden R. Kelly ile beraber çalışarak “Unfinished
Business” adlı albümü piyasaya sürdü. Albümde, 2002 albümünde yer
almayan parçalara yer veren ikili, bu albümle Amerika listelerinde 1
numara olmayı başardı. Albüm sonrası R. Kelly ile beraber turneye
katılan Jay-Z, aynı sene nu-****l grubu Linkin Park ile beraber
“Collision Course” albümünü hazırladı. Albümde 6 tane Linkin Park
parçasıyla, 7 tane Jay-Z parçasının remixlenmiş hali bulunurken, albüm
Amerika listelerinde 1 numara oldu ve 3 kez platin plak kazandı.
Albümden çıkan ilk single “Numb/Encore”, 2006 Grammy’lerinden “En İyi
Rap Şarkısı Ortaklığı” ödülüne, Jay-Z 2004 senesinde sevgilisi Beyonce
ile hazırladığı “Crazy In Love” parçasıyla da 2004 Grammy’lerinden “En
İyi R&B Şarkısı” ve “En İyi Rap Şarkısı Ortaklığı” ödüllerine sahip
oldu.

2004 senesinin sonuna doğru solo albümlerine ara verme kararı alan
Jay-Z, 2006 senesine kadar birçok sanatçının albümünde prodüktör ve
konuk müzisyen olarak bulundu. Bunun yanı sıra festivallere katılarak
perfromslarda bulunan rapçi, 2006 senesinin Kasım ayında “Show Me What
You Got” adlı single’ı yayınladı. Single, Amerika listelerine 8
numaradan girerken, parçaya çekilen video kliple sanatçı televizyon
ekranlarında yeniden gözükmeye başladı. 27 Kasım tarihinde “Kingdom
Come” adlı yeni solo albümünü piyasaya süren Jay-Z, bu albümde Usher,
Pharrell Williams, Coldplay’den Chris Martin, Beyonce ve Ne-Yo gibi
sanatçılarla düet yaptı ve albüm Amerika listelerinde zirveye yerleşti.